تفاوت تابلو برق فشار ضعیف و فشار متوسط

تابلوهای برق از مهم‌ترین تجهیزات در سیستم‌های قدرت هستند که وظیفه‌ی توزیع، کنترل، حفاظت و قطع و وصل جریان برق را برعهده دارند. یکی از تقسیم‌بندی‌های اصلی تابلوهای برق، بر اساس سطح ولتاژ کاری آن‌ها است که به دو دسته‌ی تابلو برق فشار ضعیف (LV) و تابلو برق فشار متوسط (MV) تقسیم می‌شوند. در این مقاله، به بررسی دقیق تفاوت‌های این دو نوع تابلو می‌پردازیم.

۱- فشار ضعیف: برای توزیع برق نهایی به مصرف‌کننده‌ها مانند روشنایی، پریزها، تجهیزات خانگی و صنعتی سبک.
۲- فشار متوسط: برای انتقال برق از پست‌های فوق توزیع به پست‌های داخلی کارخانه‌ها، شهرک‌های صنعتی، معادن و مراکز بزرگ مصرف.

تابلوهای فشار متوسط به دلیل سطح ولتاژ بالاتر، نیاز به استانداردهای ایمنی بسیار دقیق‌تری دارند. خطرات ناشی از برق گرفتگی، قوس الکتریکی و انفجار در آن‌ها بالاتر است؛ بنابراین باید با تجهیزات حفاظتی خاص، محفظه‌های ایمن و سیستم‌های ارتینگ مناسب طراحی و نصب شوند.
در حالی که تابلوهای فشار ضعیف نیز نیاز به رعایت اصول ایمنی دارند، اما در مقایسه با فشار متوسط، خطرات آن‌ها کمتر و کنترل‌پذیرتر است.

۱- کلیدهای مینیاتوری (MCB)
۲- کلیدهای هوایی (ACB)
۳- کلیدهای کمپکت (MCCB)
۴- رله‌های حفاظتی ساده
۵- کنتاکتور و تایمرها
۶- باس‌بارهای مسی یا آلومینیومی

۱- سکسیونر (کلید جداکننده)
۲- کلید قدرت (مانند کلید خلاء یا SF۶)
۳- ترانسفورماتور جریان (CT) و ولتاژ (PT)
۴- رله‌های حفاظتی پیشرفته دیجیتال
۵- سیستم‌های اتوماسیون و کنترل حفاظتی پیچیده‌تر

۱- تابلوهای فشار ضعیف معمولاً کوچک‌تر، سبک‌تر و قابل نصب در فضاهای بسته مانند اتاق‌های برق ساختمانی هستند.
۲- تابلوهای فشار متوسط دارای ابعاد بزرگ‌تر، وزن بیشتر و ساختار مستحکم‌تر می‌باشند و اغلب در اتاق‌های خاص با تهویه مناسب یا حتی به‌صورت فضای باز (Outdoor) نصب می‌شوند.

به‌طور طبیعی، تابلوهای فشار متوسط به‌دلیل تکنولوژی پیچیده‌تر، تجهیزات پیشرفته‌تر و سطح ایمنی بالاتر، هزینه‌ی اولیه‌ی ساخت، نصب و نگهداری بالاتری نسبت به تابلوهای فشار ضعیف دارند.

۱- تابلوهای فشار ضعیف معمولاً مطابق با استانداردهایی مانند IEC ۶۱۴۳۹ طراحی می‌شوند.
۲- تابلوهای فشار متوسط نیز بر اساس استانداردهایی مثل IEC ۶۲۲۷۱ و IEC ۶۰۶۹۴ ساخته می‌شوند.

در تابلوهای فشار متوسط، اتوماسیون شبکه و مانیتورینگ از راه دور به دلیل سطح بالاتر حساسیت و اهمیت شبکه، اهمیت بیشتری دارد. این تابلوها اغلب به سیستم‌های SCADA یا مانیتورینگ مرکزی مجهز هستند.
در تابلوهای فشار ضعیف نیز امکان اتوماسیون وجود دارد، اما به میزان ساده‌تر و بیشتر در تابلوهای صنعتی مدرن کاربرد دارد.

۱- محدوده ولتاژ زیر ۱۰۰۰ ولت ۱ تا ۳۶ کیلوولت
۲- محل نصب ساختمان‌ها، تابلوهای فرعی پست‌ها، صنایع بزرگ
۳- تجهیزات اصلی کلیدهای MCCB, ACB کلیدهای خلاء، CT, PT
۴- ایمنی پایین‌تر بالا، نیازمند حفاظت پیشرفته
۵- هزینه کمتر بیشتر
۶- استاندارد IEC ۶۱۴۳۹ IEC ۶۲۲۷۱

در نهایت انتخاب بین تابلو فشار ضعیف و متوسط به نوع پروژه، سطح ولتاژ مورد نیاز، نوع مصرف‌کننده‌ها و الزامات ایمنی و کنترلی بستگی دارد. شناخت دقیق تفاوت این دو نوع تابلو به طراحان، مهندسان و مصرف‌کنندگان کمک می‌کند تا انتخابی بهینه، ایمن و مقرون‌به‌صرفه داشته باشند.